Η ιδιωτική επιστημονική Εταιρεία Φυσικής Ιστορίας με την επωνυμία «Φυσιογραφική Εταιρεία» ιδρύθηκε στις 16 Απριλίου 1835 από τον φυτολόγο και μετέπειτα Καθηγητή της Συστηματικής Βοτανικής Κάρολο - Νικόλαο Φράας, τον φαρμακοποιό Ξαβέριο Λάνδερερ, τον Κυριάκο Δομνάνδο, τους γιατρούς Lindermayer, Roser, Rothland, Schuh, Sertorius, Wimper και πολλούς άλλους φυσιοδίφες της εποχής.

Η Φυσιογραφική Εταιρεία συγκρότησε ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες βοτανικές, ζωολογικές, ανθρωπολογικές, ορυκτολογικές και παλαιοντολογικές συλλογές, το υλικό των οποίων προερχόταν από αγορές και προσφορές ζώων, φυτών, ορυκτών, πετρωμάτων και απολιθωμάτων.

Από την ίδρυση του Πανεπιστημίου το 1837 η Φυσιογραφική Εταιρεία, λόγω οικονομικών δυσκολιών, άρχισε να παραχωρεί το υλικό των συλλογών αυτών στο Πανεπιστήμιο, στο οποίο – σύμφωνα με τον οργανισμό λειτουργίας του – προβλεπόταν η συγκρότηση συλλογών αντικειμένων για διδακτικούς σκοπούς.

Έτσι, το 1858 δημιουργήθηκε το Φυσιογραφικό Μουσείο και στις 17 Αυγούστου του ίδιου έτους εκδόθηκε ο Κανονισμός του Μουσείου, ο οποίος είχε συνταχθεί από τον πρόεδρο της Φυσιογραφικής Εταιρείας, Καθηγητή της Φυσιογραφίας, Ηρακλή Μητσόπουλο, τον Καθηγητή της Βοτανικής, Θεόδωρο Ορφανίδη και τον Βοτανολόγο Theodor von Heldreich.

Στα χρόνια που ακολούθησαν και παρά τις οικονομικές δυσκολίες, οι συλλογές του Μουσείου εμπλουτίσθηκαν σημαντικά κυρίως με δωρεές, αγορές, καθώς και υλικό που συνέλεξαν Έλληνες και ξένοι ερευνητές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Με διάταγμα της 6ης Μαίου 1868 οι συλλογές του Μουσείου χωρίσθηκαν σε Ζωολογικές, Ορυκτολογικές και Γεωλογικές, οι οποίες παρέμειναν στο Φυσιογραφικό Μουσείο, ενώ η Βοτανική συλλογή αποσπάστηκε και αποτέλεσε ξεχωριστό – Φυτολογικό – Μουσείο.

Το 1892 δημιουργήθηκε στο Φυσιογραφικό Μουσείο το Πετρογραφικό και Ορυκτολογικό Εργαστήριο, το οποίο βοήθησε σημαντικά τη μεταλλευτική εξερεύνηση του ελληνικού χώρου, και στο Φυτολογικό Μουσείο αντίστοιχο Φυτολογικό Εργαστήριο από τον Καθηγητή της Βοτανικής Σπυρίδωνα Μηλιαράκη για την εργαστηριακή πλέον εξέταση των φυτών.

Το 1908 διαχωρίστηκαν και οι υπόλοιπες συλλογές του Φυσιογραφικού Μουσείου, αποτελώντας η καθεμία ξεχωριστό μουσείο. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν τα Μουσεία Ορυκτολογικό – Πετρολογικό, Παλαιοντολογικό – Γεωλογικό και Ζωολογικό.

______________________________

ΠΗΓΕΣ: 1) Στεφανίδης, Μ. Κ. (1948) Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Εκατονταετηρίς 1837-1937. Τόμος Ε’: Ιστορία της Φυσικομαθηματικής Σχολής, Τεύχος Α’. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. 2) Συντακτική Ομάδα (2004) Τα Μουσεία του ΕΚΠΑ: Το Βοτανικό Μουσείο, Καποδιστριακό, 43 3) Τρούλη, Σ. (2006) Η περίπτωση των Πανεπιστημιακών Μουσείων στην Ελλάδα από την ίδρυσή τους, το 1837 έως το 1974, Πρακτικά 4ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου Ιστορίας της Εκπαίδευσης. 4) Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Κοσμητεία της Σχολής Θετικών Επιστημών - Μουσεία