Κατά την περίοδο των σπουδών τους να ενημερώνονται έγκαιρα από εντεταλμένο υπάλληλο των Γραμματειών των Τμημάτων για το Πρόγραμμα, τον χρόνο και τον χώρο των μαθημάτων και για κάθε μεταβολή που έχει σχέση με τη φοιτητική τους κατάσταση.
	Κατά την περίοδο των εξετάσεων να διαγωνίζονται σε χώρους προσβάσιμους, να συνοδεύονται, εάν χρειάζεται, στους χώρους των εξετάσεων από υπαλλήλους του Πανεπιστημίου ή από δικά τους πρόσωπα και να εξετάζονται με τους τρόπους που επιβάλλονται ανάλογα την περίπτωση.
	Σε όλη τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους να υπάρχει Καθηγητής ή Καθηγητές, στους οποίους θα απευθύνονται οι φοιτητές για να συζητούν τα προβλήματά τους και οι οποίοι εν συνεχεία θα μπορούν να μεσολαβούν στις Πανεπιστη-μιακές αρχές για την επίλυση των προβλημάτων αυτών.

Επίσης, ο ίδιος Νόμος προβλέπει ότι με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης κάθε Τμήματος ανατίθενται, εκ περιτροπής, καθήκοντα Συμβούλων Σπουδών σε μέλη Δ.Ε.Π. ή Ε.Π. για ένα ακαδημαϊκό έτος. Έργο των Συμβούλων Σπουδών είναι η καθοδήγηση και η παροχή κατευθύνσεων και συμβουλών σε όλους τους φοιτητές και ειδικότερα η υποστήριξη των Φοιτητών με Αναπηρία (ΦμεΑ) για την πρόοδο και την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών τους.
Σύμφωνα με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος, ως Σύμβουλος Σπουδών και Σύμβουλος Καθηγητής Φοιτητών με Ανα- πηρία (ΦμεΑ) έχει ορισθεί ο Καθηγητής Φυσιολογίας Ζώων & Ανθρώπου - Νευροβιολογίας κ. Σπύρος Ευθυμιόπουλος (Γραφείο: 44 - Επίπεδο: VIIIb+51 - Τηλ: 210 727 4635) με αναπληρωτή του τον Αναπληρωτή Καθηγητή Βιοποικιλότητας & Οικολογίας Πληθυσμών κ. Αριστείδη Παρμακέλη (Γραφείο: 41 - Επίπεδο: ΙX+4 - Τηλ: 210 727 4885). Ο Σύμβουλος Καθηγητής ΦμεΑ είναι το μέλος του Διδακτικού - Ερευνητικού Προσωπικού του Τμήματος στο οποίο οι ΦμεΑ μπορούν να απευθύνονται και να συμβουλεύονται για ζητήματα που αφορούν τις σπουδές τους και αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ του ΦμεΑ, των Διδασκόντων, της Επιτροπής Προσβασιμότητας του Πανεπιστημίου και της Μονάδας Προσβασιμότητας Φοιτητών με Αναπηρία (ΜοΠροΦμεΑ).
Επιπροσθέτως για τους Φοιτητές με Αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών “Μονάδα Προσβασιμότητας Φοιτητών με Αναπηρία”, η οποία αποσκοπεί στο να διασφαλίσει στην πράξη την ισότιμη πρόσβαση στις ακαδημαϊκές σπουδές των φοιτητών με διαφορετικές ικανότητες και απαιτήσεις, μέσω της παροχής προσαρμογών στο περιβάλλον, υποστηρικτικών τεχνολογιών πληροφορικής, υπηρεσιων πρόσβασης, καθώς και συμβουλευτικών ψυχολογικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών.
Σκοπός της Μονάδας είναι να ικανοποιηθούν πλήρως οι βασικές ανάγκες και απαιτήσεις των ΦμεΑ όπως: η διαπροσωπική επικοινωνία με τα μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας, η συγγραφή κατάλληλων σημειώσεων και εργασιών, η πρόσβαση στις πανεπιστημιακές κτι- ριακές εγκαταστάσεις, στο εκπαιδευτικό υλικό (έντυπο και ηλεκτρονικό), στον πίνακα και τις προβολές της αίθουσας διδασκαλίας, στις γραπτές εξετάσεις καθώς και στο περιεχόμενο του διαδικτύου.
Η Μονάδα Προσβασιμότητας Φοιτητών με Αναπηρία (ΜοΠροΦΜεΑ) περιλαμβάνει:

	Υπηρεσία Καταγραφής Αναγκών των ΦμεΑ: Η καταγραφή των αναγκών όλων των φοιτητών με αναπηρίες  γίνεται με συστηματικό τρόπο σε ειδικό έντυπο το οποίο μπορεί επίσης να ζητηθεί, να συμπληρωθεί και να υποβληθεί (σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή ή μέσω fax) στη Γραμματεία του Τμήματος είτε από τους ενδιαφερόμενους είτε  από τους αρμόδιους υπαλλήλους της Γραμματείας, κ. Παρ. Λάγιου και κ. Ι. Χαρίτου, ακόμη και μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, στο τηλέφωνο 210 727 4060. Σημειώνεται ότι  η καταγραφή και οι υπηρεσίες της Μονάδας δεν αφο- ρούν μόνον τους φοιτητές που εισήχθησαν με ειδικές διατάξεις, αλλά και εκείνους που εισήχθησαν με κανονικές ή ειδικές εξετάσεις, όπως επίσης και όσους απέκτησαν αναπηρία κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.
	Τμήμα Ηλεκτρονικής Προσβασιμότητας: Παρέχει αξιολόγηση των ικανοτήτων των ΦμεΑ με επιστημονική μεθο- δολογία και ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες του/της φοιτητή/τριας προτείνει εξειδικευμένη λύση Υποστηρικτικών Τεχνολογιών. Εν συνεχεία, παρέχει βοήθεια στην προμήθεια του κατάλληλου εξοπλισμού και λογισμικού και τεχνική υποστήριξη στη σύνθεση της εξατομικευμένης τεχνολογικής εφαρμογής.
	Τμήμα Προσβασιμότητας στο Δομημένο Χώρο: Εξασφαλίζει την εφαρμογή των προδιαγραφών προσβασιμό- τητας στα υπό ανέγερση κτίρια του Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και των αναγκαίων τροποποιήσεων στα υφιστά- μενα κτίρια ώστε να καταστούν προσβάσιμα (μέσω της τοποθέτησης ραμπών, ανελκυστήρων, κουπαστών, προσβά- σιμων τουαλετών, ειδικής σήμανσης για άτομα με απώλεια όρασης, χαμηλών επιτοίχιων καρτοτηλεφώνων και υδρο- ψυκτών, θέσεων στάθμευσης αυτοκινήτων ΦμεΑ). Επίσης, μεριμνά για την εγκατάσταση ηχητικής σήμανσης στους φωτεινούς σηματοδότες και τη δημιουργία ειδικών διάδρόμων πλοήγησης στα πεζοδρόμια γύρω από τα κτίρια του Πανεπιστημίου για τα άτομα με απώλεια όρασης.
	Υπηρεσία Μεταφοράς Φοιτητών με Αναπηρία: Eξυπηρετεί την καθημερινή μεταφορά των ΦμεΑ από τα σπίτια τους προς τους χώρους φοίτησης και αντίστροφα. Διαθέτει ειδικά διαμορφωμένο όχημα που μπορεί να μεταφέρει ταυτόχρονα πέντε ΦμεΑ από τους οποίους δύο με αναπηρικό κάθισμα ή αμαξίδιο. Η υπηρεσία λειτουργεί συνεχώς τις εργάσιμες μέρες από τις 07:00 έως τις 22:00. Κάθε ενδιαφερόμενος φοιτητής μπορεί να συμπληρώσει τη σχετική αίτηση η οποία μπορεί να ζητηθεί, να συμπληρωθεί και να υποβληθεί στη Γραμματεία του Τμήματος με τους τρόπους που περιγράφονται παραπάνω.
	Υπηρεσία Ψυχολογικής Συμβουλευτικής ΦμεΑ: Παρέχει ψυχοκοινωνική υποστήριξη και συμβουλευτική στους Φοιτητές με Αναπηρία που φοιτούν σε όλες τις Σχολές και τα Τμήματα του Πανεπιστημίου. Η ατομική συμβουλευτική προσφέρεται από τη Μονάδα Ψυχοκοινωνικής Παρέμβασης για φοιτητές και εργαζομένους του ΕΚΠΑ. Οι ΦμεΑ μπορούν να ζητήσουν συμβουλευτική υποστήριξη για κάποιες από τις εξής δυσκολίες: α) Διαπροσω- πικές ή κοινωνικές σχέσεις (δυσκολίες στις σχέσεις με την οικογένεια, το άλλο φύλο ή και με φίλους - γνωστούς), β) Ακαδημαϊκές δυσκολίες και άγχος εξετάσεων - οργάνωση μελέτης, γ) Χαμηλή αυτοεκτίμηση, δ) Άγχος ή Φοβίες, ε) Προβλήματα με τη διάθεση, στ) Προβλήματα με τη διατροφή, ζ) Ό,τι άλλο τους δυσκολεύει να λειτουργήσουν καλύ- τερα στην καθημερινότητά τους.
Κατευθυντήριες Οδηγίες για τις Eξετάσεις Φοιτητών με Αναπηρία

Το Πρυτανικό Συμβούλιο, στο πλαίσιο της ένταξης και ισότιμης φοίτησης των ΦμεΑ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχει αποφασίσει τις ακόλουθες Κατευθυντήριες Οδηγίες σχετικά με τους ενδεδειγμένους τρόπους εξέτασης των ΦμεΑ, οι οποίες αφορούν ειδικές ρυθμίσεις, διευθετήσεις ή προσαρμογές, ανάλογα με το είδος της αναπηρίας και τους «περιορισμούς» που αυτή συνεπάγεται, για την απρόσκοπτη συμμετοχή των ΦμεΑ στις εξετάσεις.

Σημαντικό ρόλο για την υλοποίηση των Κατευθυντηρίων Οδηγιών διαδραματίζει ο Σύμβουλος Καθηγητής ΦμεΑ. Οι κατευθυντήριες αυτές οδηγίες απευθύνονται προς τα μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού και τους Φοιτητές με Αναπηρία, με σκοπό την ένταξη και ισότιμη φοίτηση των ΦμεΑ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Α. Γενικές Κατευθυντήριες Οδηγίες

1. Ο ΦμεΑ θα πρέπει αρχικά να συζητήσει με τον Σύμβουλο Καθηγητή ΦμεΑ και να συμφωνήσουν για τον καταλληλότερο τρόπο εξέτασης, που θα είναι προσαρμοσμένος στις ανάγκες του και θα εφαρμόζεται σε όλα τα μαθήματα, λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές και ειδικές Κατευθυντήριες Οδηγίες.

2. Ο ΦμεΑ θα πρέπει να επικοινωνεί με τον Σύμβουλο Καθηγητή ΦμεΑ αμέσως μόλις κοινοποιηθεί το πρόγραμμα κάθε εξεταστικής περιόδου και να τον ενημερώνει για τα μαθήματα στα οποία προτίθεται να εξεταστεί.  

3. Ο Σύμβουλος Καθηγητής ΦμεΑ στη συνέχεια: α) επικοινωνεί με τους διδάσκοντες και τους ενημερώνει (με e-mail ή σημείωμα) για την πρόθεση του ΦμεΑ να συμμετάσχει στην εξέταση του μαθήματός τους, καθώς και για τον τρόπο εξέτασης, β) συνεργάζεται με το Τμήμα του και τη ΜοΠροΦμεΑ ώστε να εξασφαλιστεί ότι η εξέταση του ΦμεΑ έχει οριστεί σε προσβάσιμη γι’αυτόν αίθουσα και σε κτίριο όπου υπάρχουν προσβάσιμες τουαλέτες, αν κάτι τέτοιο είναι δυνατό, γ) ενημερώνει τη ΜοΠροΦμεΑ (με e-mail ή σημείωμα) για το πρόγραμμα εξετάσεων του ΦμεΑ στην περίπτωση που ο τρόπος εξέτασης απαιτεί τη χρήση προσβάσιμου φορητού υπολογιστή.

4. Η εξέταση ενός μαθήματος για ΦμεΑ γίνεται γραπτά ή προφορικά όπως ακριβώς και των υπολοίπων φοιτητών σε αυτό το μάθημα, την ίδια ημέρα και στα ίδια θέματα.

5. Η προφορική εξέταση ΦμεΑ σε μάθημα που εξετάζεται γραπτά για τους υπόλοιπους φοιτητές, θα πρέπει να αποτελεί την τελευταία επιλογή.

6. Θα πρέπει να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα του αποτελέσματος στις περιπτώσεις που επιλεγεί η προφορική εξέταση ΦμεΑ σε μάθημα το οποίο εξετάζεται γραπτά για τους υπόλοιπους φοιτητές (π.χ. με παρουσία μάρτυρα ή με χρήση μαγνητοφώνου).  

7. Εάν η εξέταση ενός μαθήματος γίνεται προφορικά και ο ΦμεΑ πάσχει από σοβαρή δυσαρθρία τότε συνιστάται η γραπτή εξέτασή του.

8. Μπορεί να συμφωνείται διάθεση μεγαλύτερου χρόνου εξέτασης ΦμεΑ, ο οποίος τυπικά συνιστάται να είναι το 50% του χρόνου εξέτασης που έχει οριστεί για όλους τους φοιτητές.

9. Οι ΦμεΑ έχουν τη δυνατότητα χρήσης προσβάσιμου υπολογιστή (όχι του προσωπικού τους), που διατίθεται από τη ΜοΠροΦμεΑ ειδικά για το σκοπό αυτό. Επίσης η εξέταση μπορεί να γίνει σε προσβάσιμο σταθμό εργασίας των Βιβλιοθηκών του ΕΚΠΑ.

10. Τα θέματα των γραπτών εξετάσεων δίνονται στον ΦμεΑ σε προσβάσιμη μορφή.

11. Σε περίπτωση που στη γραπτή εξέταση συμμετέχουν βοηθοί γραφής, θα πρέπει να καταθέτουν στον διδάσκοντα υπεύθυνη δήλωση, προκειμένου να βεβαιώνουν πως δεν γνωρίζουν το γνωστικό αντικείμενο στο οποίο θα εξεταστεί ο ΦμεΑ που θα υποστηρίξουν. Σημειώνεται ότι οι βοηθοί γραφής είναι εθελοντές, οι οποίοι αναλαμβάνουν κατά τη διάρκεια της εξέτασης να απαντούν γραπτά τις ερωτήσεις ύστερα από υπαγόρευση του ΦμεΑ. Αν είναι φοιτητές, μπορεί  να προέρχονται από διαφορετικό Τμήμα από εκείνο του ΦμεΑ, είτε να φοιτούν στο ίδιο Τμήμα, αλλά σε μικρότερο έτος.


Β. Ειδικές Κατευθυντήριες Οδηγίες ανά Κατηγορία Αναπηρίας


1. Εξέταση Φοιτητών με κινητική αναπηρία στα άνω άκρα:

Εφαρμόζονται οι γενικές Κατευθυντήριες Οδηγίες 4, 5, 6, 7, 8 και 9.

Εναλλακτικά προφορική και γραπτή εξέταση μπορούν να συνδυαστούν, ώστε ο φοιτητής να γράφει ο ίδιος ή να υπαγορεύει ένα μέρος της απάντησης στο βοηθό γραφής, και το υπόλοιπο να το εξετάζεται προφορικά απευθείας από τον διδάσκοντα.

2. Εξέταση φοιτητών με απώλεια όρασης (τυφλών ή με μερική όραση):

Εφαρμόζονται οι γενικές Κατευθυντήριες Οδηγίες 4, 5, 6, 8 και 9.

Στις γραπτές εξετάσεις, ο ΦμεΑ μπορεί να γράφει και σε Braille, και στη συνέχεια να διαβάζει ο ίδιος το κείμενό του απευθείας στον διδάσκοντα ή σε βοηθό γραφής. Εναλλακτικά, οι απαντήσεις του σε Braille μπορούν να εκτυπωθούν σε κείμενο βλεπόντων με τη χρήση ειδικού λογισμικού (εκτός από κείμενα με Μαθηματικά και στα Αρχαία Ελληνικά).

Στα μαθήματα των Θετικών Επιστημών, όπου υπάρχουν σχήματα, διαγράμματα ή ειδικά σύμβολα, συνιστάται προφορική εξέταση.

Τα θέματα των γραπτών εξετάσεων δίνονται στον ΦμεΑ σε κατάλληλη προσβάσιμη μορφή (γραφή Braille  ή ηλεκτρονικό προσβάσιμο αρχείο ή μεγεθυμένη εκτύπωση).


3. Εξέταση κωφών ή βαρήκοων φοιτητών:

Εφαρμόζονται οι γενικές Κατευθυντήριες Οδηγίες 4, 5, 6, 8 και 9.

Εάν το μάθημα εξετάζεται προφορικά, οι κωφοί φοιτητές εξετάζονται με τη βοήθεια διερμηνέα που θα επιλέγεται από κατάλογο που καταρτίζεται σε συνεργασία της ΜοΠροΦμεΑ με την Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδας και το Σωματείο Διερμηνέων Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας και οι οποίοι θα καταθέτουν τη δήλωση που προβλέπει το άρθρο 11.

Σημειώνεται ότι, το Διδασκαλείο Ελληνικής Γλώσσας του ΕΚΠΑ μπορεί να προσφέρει μαθήματα εκμάθησης της γραπτής Νέας Ελληνικής γλώσσας σε κωφούς φοιτητές. Έχει προβλεφθεί, ώστε, οι φοιτητές με κώφωση ή βαρηκοΐα να υποβάλλονται στο Διδασκαλείο σε γραπτή εξέταση, για να αξιολογηθεί το επίπεδο γνώσης της Ελληνικής γραπτής γλώσσας και να εντάσσονται σε αντίστοιχα Τμήματα εκμάθησής της.  


4. Εξέταση φοιτητών με δυσλεξία:

Εφαρμόζονται οι γενικές Κατευθυντήριες Οδηγίες 4, 5, 6, 8 και 9.

Οι φοιτητές με δυσλεξία θα πρέπει να έχουν προσκομίσει στον Σύμβουλο Καθηγητή πρόσφατη γνωμάτευση από Δημόσιο Νοσοκομείο που να βεβαιώνει τη δυσλεξία, ώστε να μη λαμβάνονται υπόψη τα ορθογραφικά, γραμματικά ή συντακτικά τους λάθη.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Μονάδα Προσβασιμότητας Φοιτητών με Αναπηρίες (ΦμεΑ) - Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο: access[at]uoa[dot]gr

Τμήμα Ηλεκτρονικής Προσβασιμότητας: Βιβή Ρήγα (p.riga[at]di.uoa[dot]gr), Πληροφορικός, τηλ. 210 7275320 - Αριάδνη Βελισσαροπούλου (ariadn[at]idi.uoa[dot]gr), Κοινωνιολόγος, τηλ. 210 7275130 Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κτίριο Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Ισόγειο, Γραφείο Ι12 - Πανεπιστημιόπολη, Ιλίσια, 15784 Αθήνα Fax: 210 727 5193

Υπηρεσία Διαμεταγωγής του Τμήματος Ηλεκτρονικής Προσβασιμότητας

Μαρία Εμμανουήλ (m.emmanouil[at]di.uoa[dot]gr), Διερμηνέας Νοηματικής, τηλ. 210 7275687 - Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κτίριο Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Ισόγειο, Γραφείο Ι14 Πανεπιστημιόπολη, Ιλίσια, 15784 Αθήνα Fax: 210 727 5193

Τμήμα Προσβασιμότητας στο Δομημένο Χώρο

Γεώργιος Χέλμης (gchelmis[at]typa.uoa[dot]gr), Πολιτικός Μηχανικός, τηλ. 210 7275960 - Βασίλειος Τερζής (vterzis[at]typa.uoa[dot]gr), Μηχανολόγος Μηχανικός, τηλ. 210 7275943 - Πανεπιστήμιο Αθηνών, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, Κτίριο ΤΥΠΑ, Πανεπιστημιόπολη, Ιλίσια, 15784 Αθήνα Fax: 210 7275911, 210 7275969

Υπηρεσία Μεταφοράς Φοιτητών με Αναπηρία

Ελένη Πιτσινέλη (pitsi[at]di.uoa[dot]gr), Γραμματεία, τηλ. 210 7275183
Ευθύμιος Αθανασίου, Οδηγός, τηλ. 6955096720
Ιωάννης Καραγεώργος, Οδηγός, τηλ. 6955096720
Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, Οδηγός, τηλ. 6955096720 Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κτίριο Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Ισόγειο, Γραφείο Ι14 Πανεπιστημιόπολη, Ιλίσια, 15784 Αθήνα Fax: 210 727 5193

Υπηρεσία Ψυχολογικής Συμβουλευτικής

Σωτηρία Νίκα, Ψυχολόγος, τηλ. 210 727 5580 Πανεπιστήμιο Αθηνών, Α’ΦΕΠΑ, Ισόγειο του κτηρίου της Φοιτητικής Εστίας,  Ούλωφ Πάλμε 12, Πανεπιστημιούπολη Ιλίσια

Σύμβουλοι Καθηγητές ΦμεΑ

Αρμόδιοι Υπάλληλοι Γραμματειών για την εξυπηρέτηση των ΦμεΑ