Σχολή Θετικών Επιστημών
ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ "ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ & ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ" (13Β047)
ΣΤΟ Ζ' ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
Y/E | Κωδικός | Εξάμηνο | Ώρες Θεωρίας | Ώρες Άσκησης | Δ.Μ. | Π.Μ. | Υπεύθυνος Διδασκαλίας Τομέας/Τμήμα | |
Ε | 13Α809 | Η' | 3 | 3 | 4 | 5 | Τομέας Βοτανικής |
![]() | Σκοπός Μαθήματος: | ||||||
Τα φυτά συνιστούν ένα εκπληκτικό βασίλειο στην ύπαρξη του οποίου οφείλει τη ζωή του ο πλανήτης μας. Η μελέτη και κατανόηση της βιολογίας ανάπτυξης και φυσιολογίας των φυτών, αποτελεί τις τελευταίες δεκαετίες αντικείμενο πολλών επιστημονικών ερευνών. Σκοπός του μαθήματος είναι η περιγραφή και ανάλυση όλων των μέχρι σήμερα ερευνητικών επιτευγμάτων, που αφορά στους μηχανισμούς ανάπτυξης και διαφοροποίησης των φυτών σε μοριακό επίπεδο. Απευθύνεται στις φοιτήτριες και τους φοιτητές που επιθυμούν να εντρυφήσουν σε μία σειρά σύνθετων και ταυτόχρονα συναρπαστικών μοριακών μηχανισμών αλληλεπίδρασης, επίστασης, ιστοειδικής και επιγενετικής γονιδιακής ρύθμισης, οι οποίοι διέπουν τόσο τη δημιουργία των επιμέρους ιστών και οργάνων, όσο και την ορθή μορφογένεση ολόκληρου του φυτικού σώματος. | |||||||
![]() | Στόχος Μαθήματος: | ||||||
Τα τελευταία χρόνια, οι κλάδοι της Μοριακής Βιολογίας και Μοριακής Γενετικής Φυτών έχουν εξελιχθεί ραγδαία και οι μεθοδολογίες τους έχουν συμβάλει ουσιαστικά στην κατανόηση πολλών παραμέτρων της Βιολογίας Ανάπτυξης των Φυτών. Πολλές διεργασίες των φυτών, όπως η κυτταρική διαίρεση, η ανάπτυξη, ο μεταβολισμός, αλλά και τα επιγενετικά φαινόμενα, προσεγγίζονται πλέον με αναλύσεις διαγονιδιακών και μεταλλαγμένων σειρών. Στόχοι του μαθήματος αποτελούν: α) η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με τις μεθοδολογίες της μοριακής γενετικής και βιοτεχνολογίας φυτών που χρησιμοποιούνται σήμερα και β) η απόκτηση γνώσεων της λειτουργικής δράσης επιμέρους γονιδίων/μηχανισμών και των μοριακών σινιάλων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και διαφοροποίηση του εμβρύου, του ακραίου μεριστώματος του βλαστού και της ρίζας, των φύλλων και των αναπαραγωγικών οργάνων των φυτών. | |||||||
![]() | Περιεχόμενο Διδασκαλίας: | ||||||
Εισαγωγικές έννοιες (3 Ώρες): Αρχές και μηχανισμοί ανάπτυξης των φυτών. Ο ρόλος των ορμονών στην ανάπτυξη των φυτών. Προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος. Συντονισμός της ανάπτυξης. Επιγενετικά φαινόμενα. Τροποποιήσεις του DNA και των ιστονών κατά την επιγενετική ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης. Ενδογενής και εξωγενής πληροφορία (3 Ώρες): Προέλευση των κυττάρων και πρόβλεψη της κυτταρικής διαφοροποίησης. Σχέση μεταξύ της πληροφορίας «καταγωγής», «θέσης» και «ηλικίας» στον καθορισμό της κυτταρικής «τύχης». Αδρανοποίηση κυττάρων με λέιζερ. Πράσινες-άσπρες-πράσινες περικλινείς χίμαιρες. Πολυπλοειδείς χίμαιρες Datura. Μεταλλάξεις και γονίδια που επηρεάζουν το πρότυπο διαίρεσης και διαφοροποίησης των κυτταρικών στο Arabidopsis thaliana. | |||||||
![]() | Περιεχόμενο Εργαστηριακών Ασκήσεων: | ||||||
1. Σταθερός μετασχηματισμός φυτών Arabidopsis thaliana με Agrobacterium tumefaciens, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της εμβάπτισης ανθικών στελεχών. 2. Επιλογή μετασχηματισμένων σπερμάτων Τ2 γενιάς σε τριβλία MS Km50 (καναμυκίνη) και ανάπτυξη των διαγονιδιακών φυτών. 3. Παροδικός μετασχηματισμός φυτών Nicotiana benthamiana με καλλιέργεια Agrobacterium tumefaciens που φέρει κατασκευή υπερέκφρασης της πράσινης φθορίζουσας πρωτεΐνης (GFP). 4. Ιστοειδική ανίχνευση του γονιδίου μάρτυρα β-γλουκουρονιδάση (GUS) μετά από χρώση διαγονιδιακών φυτών Arabidopsis thaliana με υπόστρωμα Χ-Gluc. 5. Ποσοτικός προσδιορισμός της έκφρασης του γονιδίου μάρτυρα GUS σε διαγονιδιακά φυτά Arabidopsis, χρησιμοποιώντας φθοριομετρικές μεθόδους και κινητική ενζυμικής αντίδρασης. | |||||||
![]() | Διδάσκοντες Θεωρία & Εργαστηριακές Ασκήσεις: | ||||||
Κ. Χαραλαμπίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας Ανάπτυξης Φυτών | |||||||
Ηλεκτρονική Σελίδα Μαθήματος: | |||||||
https://eclass.uoa.gr/courses/BIOL123/ | |||||||
![]() | Παρατηρήσεις: | ||||||
Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα προκειμένου ο/η φοιτητής/τρια να επιλέξει και να παρακολουθήσει το μάθημα. Ωστόσο, για την καλύτερη παρακολούθηση και κατανόηση του μαθήματος απαιτούνται καλές γνώσεις των φοιτητών/τριών σε βασικά μαθήματα του Τμήματος που σχετίζονται με το αντικείμενο του μαθήματος, όπως Βιοχημεία, Γενετική, Βοτανική, Κυτταρική Βιολογία, Μοριακή Βιολογία και Φυσιολογία Φυτών. Κατ' αυτό τον τρόπο ο/η φοιτητής/τρια θα κατανοήσει καλύτερα την ανάπτυξη των φυτών σε μοριακό επίπεδο και τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις της μοριακής γενετικής και βιοτεχνολογίας (γενετικής τροποποίησης) φυτών που χρησιμοποιούνται σήμερα στη μελέτη των αναπτυξιακών γονιδίων και μηχανισμών. Η διαδικασία αξιολόγησης των φοιτητών/τριών γίνεται στην ελληνική γλώσσα (υπάρχει η δυνατότητα εξέτασης στην αγγλική για τους φοιτητές του Erasmus), με τελική εξέταση στο σύνολο της ύλης και περιλαμβάνει: Α. Γραπτή Εξέταση του εργαστηρίου που περιλαμβάνει: α) Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης για την αξιολόγηση της κριτικής σκέψης των φοιτητών στις μεθοδολογίες και πρακτικές που ασκήθηκαν, β) Προβλήματα για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων τους στην ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών και γ) Ασκήσεις για την αξιολόγηση των ικανοτήτων τους στην επαγωγική σκέψη και την εφαρμογή των γνώσεων που αποκτήθηκαν για την επίλυση ερευνητικών προβλημάτων - Β. Γραπτή εξέταση του μαθήματος με ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας που περιλαμβάνει: α) Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, β) Ερωτήσεις σύντομης θεωρητικής ανάπτυξης και γ) Προβλήματα ή/και ασκήσεις βασισμένα στις θεωρητικές γνώσεις που αναπτύχθηκαν στις παραδόσεις - Γ. Προαιρετικές Ατομικές Εργασίες για την αξιολόγηση των ικανοτήτων αναζήτησης, επεξεργασίας και παρουσίασης επιστημονικών δεδομένων. Ο συνολικός βαθμός προκύπτει ως άθροισμα των δύο ή τριών παραπάνω επιμέρους αξιολογήσεων. | |||||||