Αρχική » Προγράμματα Σπουδών » ΠΑΛΑΙΟ Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών » Β. Ταξινομική Φυτών & Βιοσυστηματική (206 Υ)

ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΗ ΦΥΤΩΝ & ΒΙΟΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ

ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ "ΒΟΤΑΝΙΚΗ" (13Β005)
ΣΤΟ Β' ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

               
Y/E Κωδικός Εξάμηνο Ώρες Θεωρίας Ώρες Άσκησης Δ.Μ. Π.Μ. Υπεύθυνος Διδασκαλίας Τομέας/Τμήμα
Υ 13Α206 Β' 4 3 5 7 Τομέας Οικολογίας & Ταξινομικής
Σκοπός Μαθήματος:
 
 

Να αναπτυχθεί η κριτική ικανότητα των φοιτητών/τριών για την περιγραφή, σύγκριση και διάκριση των οργανισμών που εξετάζονται (προκαρυωτικοί, φύκη, μύκητες, φυτά) μέσω της παροχής των απαραίτητων γνώσεων. Επιπλέον, η ανάλυση της μεθοδολογίας και των κριτηρίων ταξινόμησης επιτρέπει την αξιολόγηση και τη χρήση τους στη μελέτη της βιοποικιλότητας.

 
Στόχος Μαθήματος:
 
 

Η εισαγωγή στις βασικές αρχές της συστηματικής και η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με την ετερογένεια και τα μορφολογικά γνωρίσματα των οργανισμών (προκαρυωτικών, φυκών, μυκήτων και φυτών) που εξετάζονται. Αναλύονται δεδομένα από διαφορετικές πηγές (μορφολογικά, οικολογικά, χημικά, κυτταρολογικά, μοριακά) και η εφαρμογή τους στην ταξινόμηση. Ακόμη, συνοψίζονται οι εξελικτικές τάσεις και φυλογενετικές σχέσεις που αποτελούν τη βάση των φυσικών ταξινομικών συστημάτων.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες να διαθέτουν τη γνώση και τις ικανότητες να κατανοούν και να εκφέρουν γνώμη πάνω σε ζητήματα ποικιλότητας, ταξινόμησης και εξέλιξης των φωτοσυνθετικών προκαρυωτικών οργανισμών, των φυκών, των μυκήτων, των βρυοφύτων, των πτεριδοφύτων και των σπερματοφύτων. Επιπλέον, να γνωρίζουν τη μεθοδολογία που συνοδεύει την επιστημονική προσέγγιση της συστηματικής αυτών των οργανισμών.

 
Περιεχόμενο Διδασκαλίας:
 
 

Βασικές έννοιες και αρχές Ταξινομικής και Βιοσυστηματικής (2 Ώρες): Βασικοί όροι και έννοιες. Η αναγκαιότητα της ταξινόμησης.

Η εξέλιξη της Ταξινομικής (2 Ώρες): Συστήματα ταξινόμησης. Κλασικά και σύγχρονα συστήματα ταξινόμησης.

Πηγές ταξινομικής πληροφορίας (6 Ώρες): Δομικές πληροφορίες. Χημικές πληροφορίες. Μοριακές πληροφορίες. Οικολογικές και βιογεωγραφικές πληροφορίες.

Η ταξινομική στην πράξη (7 Ώρες): Διαδικασία κατάταξης. Ταξινομικά εργαλεία και τρόποι εφαρμογής (κώδικες ονοματολογίας, ερμπάρια, συλλογές καλλιεργειών, τράπεζες βιολογικού υλικού, κλείδες, βάσεις δεδομένων).

Βιοποικιλότητα (5 Ώρες): Εξέλιξη. Ειδογένεση Οι μεγάλες ομάδες των φυτικών οργανισμών.

Προκαρυωτικοί οργανισμοί (4 Ώρες): Ταξινομικά γνωρίσματα, αναπαραγωγή, συστηματική, φυλογένεση, οικολογία, χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι.

Ευκαρυωτικά φύκη (5 Ώρες): Ταξινομικά γνωρίσματα, αναπαραγωγή, συστηματική, φυλογένεση, οικολογία, χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι.

Μύκητες – Λειχήνες (4 Ώρες): Ταξινομικά γνωρίσματα, αναπαραγωγή, συστηματική, φυλογένεση, οικολογία, χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι.

Βρυόφυτα και Πτεριδόφυτα (5 Ώρες): Μορφολογία, αναπαραγωγή, ταξινομικά γνωρίσματα, συστηματική, φυλογένεση και οικολογία των ανώτερων ταξινομικών βαθμίδων (άθροισμα, κλάση, υποκλάση).

Σπερματόφυτα: Γυμνόσπερμα – Αγγειόσπερμα (12 Ώρες): Μορφολογία, αναπαραγωγή, ταξινομικά γνωρίσματα, συστηματική, φυλογένεση και οικολογία των ανώτερων ταξινομικών βαθμίδων (άθροισμα, υποάθροισμα, κλάση, υποκλάση). Χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι.

 
Περιεχόμενο Εργαστηριακών Ασκήσεων:
 
 

1. Χρήση ταξινομικών εργαλείων - 2. Προκαρυωτικοί οργανισμοί, Χλωροφύκη, Χαροφύκη: Παρατήρηση στο μικροσκόπιο και προσδιορισμός χαρακτηριστικών αντιπροσώπων - 3. Χλωροφύκη, Φαιοφύκη, Ροδοφύκη: Παρατήρηση στο μικροσκόπιο και μακροσκοπικά χαρακτηριστικών αντιπροσώπων. Προσδιορισμός τυπικών γενών. - 4. Μύκητες, Λειχήνες: Παρατήρηση στο μικροσκόπιο και μακροσκοπικά χαρακτηριστικών αντιπροσώπων. Προσδιορισμός τυπικών γενών - 5. Βρυόφυτα, Πτεριδόφυτα: Παρατήρηση και προσδιορισμός χαρακτηριστικών αντιπροσώπων - 6. Γυμνόσπερμα: Παρατήρηση και προσδιορισμός χαρακτηριστικών αντιπροσώπων - 7. Αγγειόσπερμα: Ταξινομικά γνωρίσματα (άνθος, ταξιανθίες, καρποί). Επισκόπηση των κλάσεων. Δικοτυλήδονα-Μονοκοτυλήδονα (συγκριτική μορφολογία). Παρατήρηση και προσδιορισμός χαρακτηριστικών αντιπροσώπων, τεχνική χρήσης «κλειδών» προσδιορισμού φυτών - 8. Αγγειόσπερμα: Προσδιορισμός χαρακτηριστικών φυτών αγγειοσπέρμων με τη χρήση κλειδών - 9. Αγγειόσπερμα: Ο καρυότυπος ως ταξινομικό εργαλείο - Άσκηση υπαίθρου: Επίσκεψη στο πεδίο και επιτόπια παρατήρηση των οργανισμών.

 
Διδάσκοντες:
 
  Θ. Κωνσταντινίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Συστηματικής Βοτανικής (Συντονιστής Μαθήματος)
 
Ηλεκτρονική Σελίδα Μαθήματος:
 
  http://eclass.uoa.gr/courses/BIOL128/
 
Προτεινόμενα Διδακτικά Συγγράμματα:
 
  Τίτλος: Συστηματική των Φυτών - Έκδοση: 1η Ελληνική - 2η Αμερικανική
Συγγραφέας: Simson M.G. - Επιμέλεια ελλ. έκδοσης: Θ. Κωνσταντινίδης, Γ. Ιατρού, Π. Τρίγκας
Εκδοτικός Οίκος: UTOPIA Εκδόσεις Ε.Π.Ε.
Τόπος & Χρόνος Έκδοσης: Αθήνα, 2016 - ISBN: 978-618-81298-7-0
Κωδικός Δήλωσης Εύδοξος: 50657760
 
  Τίτλος: Ταξινομική των Φυτών και Βιοσυστηματική
Συγγραφέας: Clive A. Stace - Επιμέλεια Εκδοσης: Α. Οικονόμου - Αμίλλη
Εκδοτικός Οίκος: Ευρυδίκη Κωσταράκη
Τόπος & Χρόνος Έκδοσης: Αθήνα, 2014 - ISBN: 978-618-80913-1-3
Κωδικός Δήλωσης Εύδοξος: 68407193
 
Σημειώσεις Μαθήματος - Εργαστηρίου:
 
  Τίτλος: Μαθήματα Ταξινομικής Φυτών & Βιοσυστηματικής
Συγγραφέας: Ζ. Γκόνου - Ζάγκου, Δ. Δανιηλίδης, Καψανάκη - Γκότση Ε, Θ. Κωνσταντινίδης
Τόπος & Χρόνος Έκδοσης: Αθήνα, 2016
Διανομή Σημειώσεων από: Διδάσκοντες
 
  Τίτλος: Εργαστηριακές ασκήσεις Ταξινομικής Φυτών & Βιοσυστηματικής
Συγγραφέας: Ζ. Γκόνου - Ζάγκου, Δ. Δανιηλίδης, Καψανάκη - Γκότση Ε, Θ. Κωνσταντινίδης
Τόπος & Χρόνος Έκδοσης: Αθήνα, 2016
Διανομή Σημειώσεων από: Διδάσκοντες
 
Παρατηρήσεις:
 
 

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα προκειμένου ο/η φοιτητής/τρια να παρακολουθήσει το μάθημα.

Η διαδικασία αξιολόγησης των φοιτητών/τριών γίνεται στην ελληνική γλώσσα (υπάρχει η δυνατότητα εξέτασης στην αγγλική για τους φοιτητές του Erasmus). Ο τελικός βαθμός της εξέτασης του μαθήματος προκύπτει από το μέσο όρο της γραπτής εξέτασης των εργαστηριακών ασκήσεων και του μαθήματος. Οι εργαστηριακές ασκήσεις συμμετέχουν  με ποσοστό 30% επί του τελικού βαθμού του μαθήματος. Ο βαθμός του εργαστηρίου προκύπτει από ξεχωριστές πρακτικές εξετάσεις. Απαιτείται προβιβάσιμος βαθμός και στις πρακτικές εξετάσεις.

Η γραπτή εξέταση του εργαστηρίου περιλαμβάνει: α) Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης για την αξιολόγηση της κριτικής σκέψης των φοιτητών. β) Κατάλληλα μικροσκοπικά και μακροσκοπικά παρασκευάσματα για τον προσδιορισμό των ιδιαίτερων ταξινομικών χαρακτηριστικών και ονομασίας των οργανισμών.

Η γραπτή εξέταση του μαθήματος περιλαμβάνει: α) Ερωτήσεις σύντομης θεωρητικής ανάπτυξης, β) Ερωτήσεις εκτεταμένης ανάπτυξης, γ) Ερωτήσεις κριτικής σκέψης και δ) Ερωτήσεις αλληλο-σύνδεσης, πολλαπλής επιλογής και αποδοχής/απόρριψης.