Το μάθημα αποσκοπεί στην απόκτηση γνώσεων σχετικά με: α) τη βιοποικιλότητα του χερσαίου περιβάλλοντος της Ελλάδας σε επίπεδο ειδών χλωρίδας και πανίδας αλλά και οικοσυστημάτων κατανοώντας τα πρότυπα που παρουσιάζονται συναρτήσει της γεωλογικής ιστορίας και του κλίματος του χώρου, αλλά και της εξέλιξης των ειδών, β) τις απειλές που αντιμετωπίζει αυτή η βιοποικιλότητα και των στρατηγικών διαχείρισης και διατήρησης αυτής, γ) ειδικά θέματα του ελληνικού περιβάλλοντος, πχ. τα απειλούμενα είδη, τις προστατευόμενες περιοχές και την νομοθεσία που τις καλύπτει και δ) στρατηγικές διατήρησης και διαχείρισης της ελληνικής βιοποικιλότητας..

Οι φοιτητές/τριες μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της παρακολούθησης των διαλέξεων του μαθήματος και των εργαστηριακών ασκήσεων που το συνοδεύουν αναμένεται να έχουν αναπτύξει δεξιότητες για την αναγνώριση των στοιχείων της ελληνικής βιοποικιλότητας, να έχουν εξοικειωθεί με τις μεθόδους μελέτης των πληθυσμών στο πεδίο και στο εργαστήριο, και διατύπωσης προτάσεων για την προστασία και διατήρηση των απειλουμένων πληθυσμών και τη διαχείριση οικοτόπων και οικοσυστημάτων.

Εισαγωγή (5 Ώρες): Εξέλιξη του Ελληνικού χώρου στους γεωλογικούς χρόνους. Γεωγραφία & Στοιχεία φυσιογραφίας, γεωλογίας, εδαφολογίας και κλιματολογίας της Ελλάδας. Χαρακτηριστικά ενδιαιτήματα της Ελλάδας.

Η ποικιλότητα της χερσαίας χλωρίδας της Ελλάδας (8 Ώρες): Οι έννοιες της χλωρίδας και βλάστησης. Γεωβοτανική θεώρηση του Ελληνικού χώρου. Φυτογεωγραφική θέση και φυτογεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας. Ιστορικά στοιχεία για την έρευνα της Ελληνικής χλωρίδας. Αίτια της χλωριδικής ποικιλότητας της Ελλάδας. Σύνθεση της Ελληνικής χλωρίδας. Αυτοφυής χλωρίδα της Ελλάδας. Γεωστοιχεία της ελληνικής χλωρίδας. Ενδημισμός της Ελληνικής χλωρίδας. Αντιστοιχία - αντίστοιχα taxa. Ασυνεχείς περιοχές εξάπλωσης. Επιγενή είδη. Οικονομική και αισθητική σημασία της Ελληνικής χλωρίδας. Η κατάσταση διατήρησης της ελληνικής χλωρίδας. Απειλές. Στρατηγικές διατήρησης. Νομικό καθεστώς. Γεωβοτανική θεώρηση της βλάστησης της Ελλάδας.

Η ποικιλότητα της χερσαίας πανίδας της Ελλάδας (2 Ώρες): Ζωογεωγραφική θέση της Ελλάδας. Αίτια της πανιδικής ποικιλότητας της Ελλάδας. Η κατάσταση διατήρησης της πανίδας της Ελλάδας. Απειλές. Στρατηγικές διατήρησης. Νομικό καθεστώς.

H διαφοροποίηση των οργανισμών στα Ελληνικά νησιά (10 Ώρες): Παρουσίαση της εξέλιξης του Ελληνικού χώρου από το Μειόκαινο μέχρι σήμερα, ιδιαιτερότητες της πανίδας και της χλωρίδας των ελληνικών νησιών και πρότυπα διαφοροποίησης χαρακτηριστικών ταξινομικών μονάδων.

Η ποικιλότητα των χερσαίων οικοσυστημάτων της Ελλάδας Μεσογειακά οικοσυστήματα (6 Ώρες): Τύποι Μεσογειακών οικοσυστημάτων (φρύγανα, σχηματισμοί αείφυλλων σκληρόφυλλων, πευκοδάση). Ειδικές προσαρμογές των παραγωγών στην έλλειψη νερού. Παραγωγικότητα στα Μεσογειακά οικοσυστήματα. Δεξαμενές και κύκλοι θρεπτικών. Καταναλωτές. Αποικοδομητές. Η φωτιά ως περιβαλλοντικός παράγοντας. Διαχειριστικά προβλήματα.

Ορεινά Δασικά Οικοσυστήματα (3 Ώρες): Δάση Κωνοφόρων και Φυλλοβόλων: Εξάπλωση, δομή και λειτουργία. Στοιχεία βιοποικιλότητας. Χρήσεις γης κατά το παρελθόν και σημερινά διαχειριστικά προβλήματα.

Αλπικά οικοσυστήματα (3 Ώρες): Εξάπλωση, Δομή και λειτουργία. Διαχειριστικά προβλήματα.

Οικότονοι-παράκτια οικοσυστήματα (6 Ώρες): Δομή και λειτουργία. Διαχειριστικά προβλήματα.

Ειδικά ζητήματα διαχείρισης των χερσαίων οικοσυστημάτων της Ελλάδας (4 Ώρες): Δίκτυα προστατευόμενων περιοχών. Νομοθεσία. Δραστηριότητες οικολογικών φορέων. Κλιματική αλλαγή και βιοποικιλότητα της Ελλάδας

1. Προσδιορισμός της υγρασίας και της υδατοχωρητικότητας του εδάφους (πεδίου - εργαστηρίου). 2. Προσδιορισμός του pH του εδάφους. (πεδίου - εργαστηρίου). 3. Προσδιορισμός της οργανικής ουσίας του εδάφους (πεδίου - εργαστηρίου). 4. Προσδιορισμός της υφής του εδάφους (πεδίου – εργαστηρίου). 5. Μέτρηση μορφομετρικών χαρακτηριστικών δένδρων: Ι. μέτρηση ύψους με αυτοσχέδιο υψομετρητή, ΙΙ. μέτρηση ύψους με τη συσκευή Blume-Leiss. III. Mέτρηση ηλικίας δένδρου με την προσαυξητική τρυπάνη (πεδίου) 6. Ηλικιακή δομή φυτικού πληθυσμού (πεδίου). 7. Βιοτικές μορφές και χωρολογία (πεδίου- εργαστηρίου) 8. Φυτοκοινωνιολογική μέθοδος Braun - Balnquet 9. Ανάδειξη της ετερογένειας και της χλωριδικής ποικιλότητας μιας φυτοκοινότητας με τον προσδιορισμό της σχέσης έκτασης – αριθμού ειδών (πεδίου - εργαστηρίου). 10. Σχέση έκτασης αριθμού ειδών μιας περιοχής – η επιεδαφική πανίδα (πεδίου). 11. Αναγνώριση βιοδηλωτικών ιχνών (πεδίου - εργαστηρίου). 12. Κάθετη κατανομή ασπονδύλων στο έδαφος (πεδίου - εργαστηρίου) 13. Καταγραφή ορνιθοπανίδας (πεδίου) 14. Ανάλυση οικολογικών δεδομένων: Μέθοδοι ταξιθέτησης (εργαστηρίου). 15. Ανάλυση οικολογικών δεδομένων: Οικολογικά μοντέλα (εργαστηρίου).

Οι αναφερόμενες ασκήσεις πεδίου πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια μιας 3ήμερης υποχρεωτικής εκπαιδευτικής εκδρομής.

Προαπαιτούμενα μαθήματα: Γενική οικολογία και Οικολογία Πληθυσμών. 

Η διαδικασία αξιολόγησης των φοιτητών/τριών γίνεται στην ελληνική γλώσσα (υπάρχει η δυνατότητα εξέτασης στην αγγλική για τους φοιτητές του Erasmus), με τελική εξέταση στο σύνολο της ύλης και περιλαμβάνει: Α. Γραπτή Εξέταση στη θεωρία του μαθήματος με ερωτήσεις σύντομης απάντησης, πολλαπλής επιλογής και κρίσης (60%) Β. Γραπτή Εξέταση  στο εργαστήριο του μαθήματος με ερωτήσεις σύντομης απάντησης (20%) Γ. Υποβολή ομαδικής έκθεσης αναφοράς για κάθε εργαστηριακή άσκηση ή άσκηση πεδίου (20%) (Οι ασκήσεις πραγματοποιούνται σε 3ήμερη υποχρεωτική εκδρομή) Δ. Προαιρετική συμμετοχή σε ομαδικό σεμινάριο (0,5-1 μονάδα προσαύξηση επί του συνολικού τους βαθμού). Απαιτείται προβιβάσιμος βαθμός τόσο στη γραπτή εξέταση της θεωρίας όσο και του εργαστηρίου.